Modo Imperativo (Rozkazovací způsob)
El imperativo en checo se utiliza para dar órdenes, solicitudes o instrucciones.
Corresponde a formas como "¡hazlo!" o "¡hagámoslo!" en inglés.
Modo:
- Modo imperativo = órdenes, solicitudes, instrucciones
Aspecto:
- Funciona con ambos aspectos, imperfectivo (acciones continuas/repetidas) y perfectivo (acciones únicas, completadas).
- Imperfectivo: Čti každý den! (¡Lee cada día!)
- Perfectivo: Přečti to teď! (¡Léelo ahora!)
Voz:
- La voz activa es la estándar en los imperativos checos cotidianos.
Formación
El imperativo generalmente se forma a partir del raíz del verbo con terminaciones específicas.
No hay forma de 1ª persona del singular — solo 2ª persona del singular, 2ª persona del plural y 1ª persona del plural ("hagamos").
Verbo de ejemplo: pracovat ("trabajar")
Persona | Terminación | Ejemplo |
---|---|---|
ty (tú) | -uj | pracuj (¡trabaja!) |
vy (ustedes/formal) | -ujte | pracujte (¡trabajen!) |
my (nosotros) | -ujme | pracujme (¡trabajemos!) |
Uso
- Órdenes
- Pracuj rychle! (¡Trabaja rápido!)
- Solicitudes
- Prosím, pomoz mi. (Por favor, ayúdame.)
- Instrucciones
- Otevřete knihu na straně 10. (Abrir el libro en la página 10.)
- Sugerencias ("hagamos")
- Pojďme začít. (Comencemos.)
Ejemplos
- Afirmativo: Čti tu knihu! (¡Lee ese libro!)
- Negativo: Nečti to! (¡No lo leas!)
- Plural/Formal: Pracujte potichu. (Trabajen en silencio.)
- Hagamos: Začněme pracovat. (Comencemos a trabajar.)
Notas
- El imperativo negativo se forma con ne- + forma imperativa.
- piš → nepiš (escribe → no escribas).
- Algunos verbos tienen formas imperativas irregulares.
- La 1ª persona del plural se usa para "hagamos":
- pracujme = "trabajemos."
Expresiones Comunes
Expresión | Ejemplo |
---|---|
pojď (ven) | Pojď sem! (¡Ven aquí!) |
dej (da) | Dej mi to. (Dámelo.) |
buď (sé) | Buď ticho. (Sé silencioso.) |
počkej (espera) | Počkej chvíli. (Espera un momento.) |
Verbos Irregulares
Algunos verbos tienen formas imperativas especiales:
- být (ser) → buď, buďte, buďme
- jít (ir a pie) → jdi, jděte, jděme
- dát (dar) → dej, dejte, dejme
- vzít (tomar) → vezmi, vezměte, vezměme
- říct/říci (decir) → řekni, řekněte, řekněme