Modo Condicional (Podmiňovací způsob)
El condicional en checo se utiliza para describir acciones que ocurrirían bajo ciertas condiciones, para hacer solicitudes corteses o para expresar situaciones hipotéticas.
Modo:
- Modo condicional = situaciones hipotéticas, cortesía, "would" en inglés
Aspecto:
- Imperfectivo = acciones hipotéticas repetidas, continuas o incompletas
- Perfectivo = acciones hipotéticas únicas, completadas
Voz:
- Voz activa es la estándar en los condicionales checos cotidianos.
Formación
El condicional se forma con el participio pasado (l-participio) + el auxiliar condicional “bych / bys / by / bychom / byste / by”.
En la 3ª persona, el auxiliar a menudo se coloca solo o después del verbo.
Verbo de ejemplo: pracovat (“trabajar”)
Persona | Forma | Ejemplo |
---|---|---|
já (yo) | pracoval bych / pracovala bych | I would work |
ty (tú) | pracoval bys / pracovala bys | you would work |
on (él) | pracoval by | he would work |
ona (ella) | pracovala by | she would work |
ono (eso) | pracovalo by | it would work |
my (nosotros) | pracovali bychom | we would work |
vy (ustedes/formal) | pracovali byste | you would work |
oni/ony (ellos/ellas) | pracovali/ly by | they would work |
Uso
- Acciones hipotéticas
- Kdybych měl čas, pracoval bych víc. (Si tuviera tiempo, trabajaría más.)
- Solicitudes o ofertas corteses
- Dal byste mi vodu? (¿Me daría agua?)
- Chtěl bych kávu. (Me gustaría un café.)
- Situaciones imaginadas o irreales
- Na tvém místě bych tam nešel. (En tu lugar, no iría allí.)
Ejemplos
- Afirmativo: Pracoval bych doma. (Trabajaría en casa.)
- Negativo: Nepracoval by celý den. (Él no trabajaría todo el día.)
- Interrogativo: Pracovala bys s námi? (¿Trabajarías con nosotros?)
Notas
- Las partículas auxiliares (bych, bys, by, bychom, byste, by) nunca cambian su forma.
- El auxiliar a menudo se coloca después del verbo en el orden de las palabras checo, a diferencia del inglés.
- Byl bych pracoval = Habría trabajado.
- Los negativos se forman con ne- en el participio:
- pracoval bych → nepracoval bych.
Expresiones Comunes
Expresión | Ejemplo |
---|---|
kdyby (si) | Kdybych byl doma, pomohl bych. (Si estuviera en casa, ayudaría.) |
rád bych (me gustaría) | Rád bych se učil česky. (Me gustaría estudiar checo.) |
chtěl bych (me gustaría) | Chtěl bych čaj. (Me gustaría té.) |
mohl by (podría) | Mohl by přijít zítra. (Él podría venir mañana.) |
Verbos Irregulares
El condicional utiliza los mismos participios pasados que el tiempo pasado. Irregulares comunes:
- být (ser/estar) → byl bych, byl bys, byl by, byli bychom, byli byste, byli by
- jít (ir) → šel bych, šel bys, šel by, šli bychom, šli byste, šli by
- mít (tener) → měl bych, měl bys, měl by, měli bychom, měli byste, měli by
- chtít (querer) → chtěl bych, chtěl bys, chtěl by, chtěli bychom, chtěli byste, chtěli by